/ /

Tarihte Bugün : Cibali Tütün Fabrikası Yandı

5 Aralık 2013

Editör

Cibali’yi İstanbul’un kimliğiyle birleştiren iki faktör vardır. Birincisi, biraz garip olmakla beraber yangınlardır, çünkü bu bölgede sık sık yangın çıkıyordu; ikincisi de semtle aynı ismi taşıyan tütün fabrikası ve tütün ambarıydı.cibalix

Cibali ticari bir merkez olduğu için ve gemi yapımında pek çok yanıcı madde kullanıldığı için, belirtildiği gibi sık sık yangın oluyordu. Eğer, rüzgar kuzeydoğudan eserse Haliç surlarının iç ve dış kısmındaki yangınlar, özellikle o dönemde şehirde pek çok ahşap bina yer aldığı için ciddi bir tehlike arz ediyordu,. Büyük yangın felaketlerinin bir çoğu “Cibali yangınları” olarak adlandırıldı.

1884 yılında kurulan Cibali Tütün Fabrikası, bölgeyi sosyal ve ekonomik anlamda değiştiren önemli bir kurumdu. 1900’lerin hemen sonrasında faaliyete başlayan kurumun büyük fabrika binası tütün işleme ve sigara üretimi için kullanılıyordu.

Böyle büyük bir fabrika birkaç nedenle bu semtte kurulmuştu. Tütün gümrükleri bu bölgede toplanıyordu ve fabrikadaki işgücünü oluşturan işçilerin bir çoğu bu çevrede yaşıyordu.

cibali 11 Mart 1925’te, cumhuriyetin kurulmasının hemen sonrasında, 45 yıllık Fransız işletmeciliğinin ardından fabrikanın işletmesi devlete geçti.

1900’lerde çekilmiş, fabrikadaki hayatı anlatan fotoğraflara bakarsak, göreceğimiz manzara dikkate değer olacaktır. Burada 1500’ü kadın ve 662’si erkek olmak üzere toplam 2162 kişi çalışıyordu. TEKEL Cibali tütün fabrikası kendi polisi, sosyal görevlileri, hastaneleri, sosyal tesisi, bakkalları, okulları, bir yangın birimi, sendikaları ve lokantalarıyla aslında kendi başına küçük bir şehirdi.

Cibali tütün fabrikası cibali ‘nin en ihtişamlı yapısıdır. Bu binada 1900 senesine dek yanlızca tütün işlenir, 1900 senesinin ardından ise sigara üretimine geçilir. Fabrika 1925 senesinde millileştirilerek türk tekel İdaresi ‘ne bağlanır. Cibali tütün fabrikası 1946 ‘da ilk puroyu, 1959 ‘da “samsun” isimli ilk filtreli, kokulu, soslu sigarayı üretir. 1988 ‘de de pipo tütünü üretmeye başlar.

Binada bugün Kadir Has Üniversitesi vardır.


Yorumlar(0)