Kardeş okul ve kardeş üniversiteleri duyduk ve zaman içinde de bu kardeşlik meselesi az çok nedir, ne değildir öğrendik. Ancak, oldukça eski bir kavram olmasına rağmen, “kardeş şehir” kavramıyla bir türlü o kadar içli dışlı olamadık. “Bir kardeş şehir, diğer kardeş şehir için ne yapar?” yada “Kardeş şehrin sorumlulukları nedir? Kardeş şehir sahibi olmanın artıları nedir, eksisi var mıdır?” gibi soruların cevaplarını biliyor muyuz?

Kardeş şehir kavramını İstanbul’dan yola çıkarak biraz inceleyelim…

İstanbul, ilk Kardeş Şehir Protokolü’nü 1965 yılında Rio de Janerio ile imzalıyor. Aradan geçen bu kırk sekiz sene boyunca listeye, St. Petersburg, Şangay, Amman, Üsgüp, Dubai, Venedik, Rotterdam, Tunus ve Mexico City gibi, dünyanın her yerinden farklı şehirler ekleniyor ve böylece İstanbul’un kardeş şehir sayısı 38’e yükseliyor.

Kardeş Şehir Kavramı Nedir?

 Kardeş şehir, coğrafi olarak uzak yerleşim alanlarının, kültürel ve ticari alışveriş amacıyla oluşturdukları birliklerdir. Kardeş şehirler arasında geliştirilen projelere ve programlara, “Birlikten sosyo-ekonomik gelişim doğar” düşüncesi hakimdir.

Kardeş şehir olma teklifi, diplomatik yollardan yapılır ve teklif Dışişleri Bakanlığı kanalıyla belediyelere iletilir. Müstakbel iki kardeş şehrin belediyeleri konuyu karşılıklı konuşur ve şartları belirler. Kardeşliğin onaylanmasında ki en önemli şey şehirler arasında ki denkliktir. Şehirlerin ülke içindeki önemi, nüfusu, ekonomik ve ticari durumu, kültürel yapısı ve coğrafi özelliklerinin birbirlerine yakın ya da denk olması, daha verimli sonuçlar alınmasında rol oynayacağı için, bu gibi koşullara dikkat edilir. (Ancak bazen, şehirler bir birine denk olmasa bile manevi destek sağlamak amacıyla bir şehirle, kardeş şehir ilişkisi kurulabilir.)

Kardeş Şehir’in artıları nelerdir?

İki şehrin belediyeleri arasında yürütülen Kardeş Şehir çalışması, ilişkiyi kuran kentler arasında her türlü iş birliği kurmak için sağlam bir zemin oluşturur. Bu nedenle, kardeş sahibi olmak şehrin ekonomisini ve kültürünü geliştirir.

Bunun yanı sıra, şehrin kardeş sahibi olması yerel yönetimin gelişmesini ve güçlenmesine yardımcı olur ve ayrıca, yerel yönetimler arasında bilgi ve deneyimi paylaşımının hızlanmasını sağlar.

Günümüz dünyasında merkezi yönetimin öneminin azalması ve yavaş yavaş yerini yerel yönetime bıraktığı düşünülürse, bu alanlarda gelişim sağlanması uzun vadede bir çok artı getirecektir.

Kardeşlik sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne özgü değil…

Kardeş şehir olmak için tüm belediyeler başvuru yapabiliyor, yani ille de bir “büyükşehir belediyesi” olmaya gerek yok. “O halde İstanbul’daki ilçe belediyelerinin kardeşleri kim?” İşte, bazı ilçe belediyelerinin kardeş şehirleri:

Beyoğlu: Mitte-Berlin (Almanya), 16. Bölge-Paris (Fransa), Schaerbeek-Brüksel (Belçika), İli Çevsk (Ukrayna), Benalmadena-Malaga (İspanya), Sebail-Bakü (Azerbaycan), Özalp-Van, Manisa, Safranbolu-Karabük

Üsküdar: Shibuya (Japonya), Zenica (Bosna Hersek), Bahçesaray-Kırım (Ukrayna)

Pendik: Yasamal Rayon (Azerbaycan), Mostar, Travnik (Bosna Hersek), Madan, Smolyan (Bulgaristan), Banda Ache, Siğli (Endonezya), Sidi Bernoussi (Fas), Cenin (Filistin), Çolpan-Ata (Kırgızistan), Mamuşa (Kosova), Plasnista (Makedonya), Cingeltei (Moğolistan), Komrat (Moldova), Targu-Jiu (Romanya), Dipkarpaz (KKTC)  Bayrampaşa: Plastnitsa, Komuna Şuta Orizari, Kırcova (Makedonya), Selanik (Yunanistan), Illıca (Bosna Hersek), Elli Kale Vibyeti (Kara Kalpakistan), Rojaze (Sırbistan), Settima Torinese (İtalya), Nizami (Azerbaycan), Alsancak-Girne (KKTC)

Eyüp: Aşağı Banisa, Üsküp (Makedonya), Gradaç (Bosna Hersek), Krasnagkerdeysıci-Saint Petersburg (Rusya)

Adalar: Nacka (İsveç). Paled Faliro (Yunanistan)

Sarıyer: Hacımaz (Azerbaycan), Busan Namgu (Güney Kore), Jajce (Bosna Hersek), Enfield (İngiltere), Gönyeli, Beyarmudu (KKTC), Tunca-Rize, Yeşilce-Mesudiye-Ordu