Bir Başka Kışla Bir Başka AVM
1 Temmuz 2013
Kimliksizleşmeyi ne yazık ki; cüzdanı ile birlikte kimliğini de çaldıran arkadaşın ruh hali olarak algılamaya başladık. Fakat yaşadığımız şehir, İstanbul, hızla kimliksizleştiriliyor. Bu kimliksizleşmenin en önemli adımlarından bir diğeri de Kasımpaşa’daki Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası’nın yıkılma kararı oldu. Kasımpaşalılar, Taksim Gezi Parkı’ndaki gibi kışlanın AVM yapılacağından korkuyorlar.
İstanbul İl Özel İdaresi, 1883-1963 yıllarında dört-beş kez restorasyon yapılan fakat geçen zaman içinde yıpranan Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası yıkılıp yeniden inşa edileceğini, proje kapsamında, kışla içinde yer alan caminin de restore edileceğini açıkladı. 2013 sonunda tamamlanması planlanan kışla ve caminin yapımının 8 milyon 642 bin liraya mal olacağını bilgisini de iliştirerek. Halen askeri bölge statüsü nedeniyle kapısında askerlerin beklediği kışlanın içindeki caminin restorasyonu başlarken, kışlanın yıkılıp yapılması ve AVM iddialarıyla ilgili bekleyiş sürüyor. Kuzey Deniz Saha Komutanlığı’nda görevli er ve erbaşın yatakhane, yemekhane ve eğitim alanı olarak kullanılan kışlanın nisan ayı sonunda tamamen boşaltıldığı ortaya çıktı.
TMMOB Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, tarihi kışlayla ilgili daha önce Deniz Kuvvetleri ve İBB’ye rapor sunduklarını söylüyor:
“Bu tür yapılar endüstri mirasıdır. Biz de Mimarlar Odası olarak bu yapıların müze ya da kültür-sanat amaçlı değerlendirilmesi, bu kışlanın da aynı amaçla yıkılmadan restore edilmesi gerektiğine ilişkin bir rapor sunmuştuk. Bu binalar, yıkılıp yeniden yapılmaları halinde mimari ve tarihsel özelliklerini yitirecek, kent dokusu da bundan zarar görecek.”
BAŞBAKAN DUR DEMEZSE, GİTTİ GİDER
Kasımpaşalılar, Başbakana “Lütfen, bir Kasımpaşalı olarak Cezayirli Gazi Hasan Paşa-Kalyoncu Kışlası’nın yıkılmasına izin vermeyiniz. Bu kışla Kasımpaşa’yı Kasımpaşa, İstanbul’u İstanbul yapan anıt binalardan biridir. 230 yıllık bu tarihi binayı yıkmak günah değil mi?” diye konu hakkındaki düşüncelerini dile getiriyorlar.
Bu kışla binası çok çok önemli bir binadır. Kasımpaşa’yı Kasımpaşa, İstanbul’u İstanbul yapan anıt binalardan biridir.
Unutmayalım ki, İstanbul’u İstanbul yapan tarihidir. Tarihi binaları korumaya mecburuz. Yeni bina her yerde var ama İstanbul’da 230 yıllık kaç bina kaldı? Yıkılmakta olan bina, Kasımpaşa’da sahil doldurularak 1782 yılında Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından yaptırıldı. Paşa, İstanbul dışından asker toplamaya gerek kalmadan sürekli bir deniz gücü oluşturmak amacıyla bu kışlayı yaptırdı.
YIKIP YENİDEN YAPMAK ORADAKİ TARİHİ YOK ETMEK OLUR
Tarihi kışlada 10 yıl görev yapan, tarihi binayla ilgili ‘Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa’ adında bir kitap yazan Muzaffer Polat da yıkılıp, yeniden yapma projesine sert tepki gösterdi. “Yıkıp, yeniden yapmak, oradaki tarihi yok etmek olur. İstanbul’un fethi sırasında Fatih Sultan Mehmet’in gizlice içeri soktuğu yedi sahabesi Bizanslılar tarafından yakalandı ve kelleleri kesildi. Bunlardan üçünün başının tarihi cami ve kışlanın altına gömüldüğüne inanıyorum.”
KİMDİR?
Yeniçeri ocağında iken 1731 yılında Rusya ve Avusturya seferlerine katılmış ve sonra Cezayir’e gitmiştir. Burada cesareti ile ünlenmiş ve Tlemsen sancakbeyi olmuştur.1760 yılında İstanbul’a gelen Hasan Paşa 1766 yılında kaptan olmuştur. 1770 yılında Çeşme’deki Rus baskınında yenilmiş ancak Rus amiral gemisini yakmayı başardığı Çin Beylerbeyi rütbesi ile Çanakkale Boğaz Muhafızlığına getirilmiştir. 1770 yılında Limni adasını Rus işgalinden kurtarmış ve aynı yıl Kaptan-ı Derya olarak donanmanın başına getirilmiştir.1773 yılında tekrar Çanakkale Boğaz Muhafızlığına sonrada Rusçuk seraskerliğine getirilmiş ve 1774 yılında yeniden Kaptan-ı Derya olmuş ve 15 yıl bu görevi sürdürmüştür. Abdülhamid’i etkileyerek Deniz Mühendisliği Mektebini ( Mühendishane-i Bahri-i Hümayun ) kurdurmuş ve donanmayı yeniden oluşturmuştur. Akka ve Mısır’daki iç isyanları bastırmış olan Hasan Paşa III. Selim, tahta çıkınca Kaptan-ı Deryalıktan alınarak 1789 yılında Romanya’daki İsmail Kalesi seraskerliğine atanmıştır.1789 yılında İsmail Kalesini kuşatan Rus ordusunu bozguna uğratınca 23 kasım 1789 tarihinde sadrazamlık görevine getirilmiş ve Rumeli Orduları Komutanı ilan edilmiş ancak yeni görevine başlamak için gittiği Şumnu’da hastalanarak vefat etmiştir. Yavruyken alıp büyüttüğü bir aslanı kendisine alıştımış ve devamlı yanında gezdirmiştir. İstanbul’un su tesislerine kendi serveti ile büyük katkılar yapmış olan Hasan Paşa Boğaz’da, Kasımpaşa’da,Ege kıyılarında ve Ege adalarında çok sayıda çeşme yaptırmıştır. Kalyoncular içinde yine kendi serveti ile bir kışla inşa ettirmiştir.